|
|
|
 |
|
24/04/2002 |
|
|
|
|
Op zondag 28 april, om 17 uur, viert de Sint-Egidiusgemeenschap haar vierendertigste verjaardag in de Antwerpse Onze-Lieve-Vrouwekathedraal. De eucharistie wordt voorgegaan door aartsbisschop Mgr. Fr�d�ric Etsou van Kinshasa. De viering is een mooie gelegenheid om "Sant'Egidio" even voor te stellen. Het was voorzitter Hilde Kieboom die in 1984 deze warme Italiaanse bries naar Belgi� deed overwaaien. Ze gaat voor ons 34 jaar terug, naar de Romeinse barakkenwijk waar het allemaal begon, en loodst ons doorheen de huidige projecten in Antwerpen. 1968 was voor het Westen een jaar van dromen en protest. Andrea Riccardi, stichter van de Sint-Egidiusgemeenschap, was toen maar ��n van de vele jongeren die het anders wilde. Hij en zijn vrienden zochten dat "anders" in het evangelie. In het kerkje "Sant'Egidio" in het centrum van Rome kwamen ze samen om dat evangelie te lezen. Om de dingen te veranderen, wilden ze beginnen bij zichzelf. Pas wanneer ze zelf op de golflengte van het evangelie zaten, zouden ze ook echt iets kunnen veranderen aan de wereld buiten, vonden ze. Ze leerden de armen kennen in de barakkenwijken waar de immigranten uit het zuiden van Itali� leefden. Stilaan geraakten de studenten bevriend met de families. Ze hielpen waar studenten altijd kunnen helpen: bij het huiswerk van de kinderen. Door de kinderen leerden ze ook de bejaarden van de wijk kennen. De noden waren duidelijk, de hulp simpel maar effici�nt. Sant'Egidio was vertrokken.
Riccardi en zijn vrienden bleven bijeenkomen in hun kerkje om samen het evangelie te lezen. Geen strategie, maar gebed bleef de bron van hun actie. Ook de persoonlijke vriendschap met elkaar en met de armen van de stad werkte inspirerend. Pas na enkele jaren sluit een priester zich bij hen aan. Vandaag, 34 jaar later, is de Sint-Egidiusgemeenschap over ruim 60 landen verspreid. Het blijft in de eerste plaats een beweging van leken en van jongeren. Duizenden mensen zetten zich vrijwillig in voor datzelfde "anders" van Riccardi in '68, dat ook het "anders" van het evangelie is. In een steeds kleiner wordende wereld moeten christenen hun blik nog op een andere manier verruimen. Hilde Kieboom zegt het met een boutade: "Wij leven met twee geschriften: de bijbel, �n de krant". Het gaat niet op hulp te beperken tot de eigen stad, wanneer continenten zoals Afrika verdrinken in de ellende van aids, oorlog en armoede. Je kan echt wel op twee fronten werken: voor mensen dichtbij �n veraf. Het werkterrein is dan ook verruimd sinds dat prille begin in Rome. Naast de inzet voor migranten, daklozen, bejaarden, zigeuners en zieken, werkt de organisatie ook aan vrede tussen de naties en aan verzoening tussen culturen en godsdiensten. Op lokaal en internationaal niveau bouwt ze bruggen over fundamentalisme heen. De jongste jaren hebben de media Sant'Egidio ontdekt door de vredesinitiatieven in Mozambique. Na een oorlog van meer dan tien jaar ondertekenden de strijdende partijen op 4 oktober 1992 een vredesverdrag in Rome. Dat gebeurde na een lange bemiddeling, waarin Andrea Riccardi en Matteo Zuppi van Sant'Egidio een sleutelrol speelden. De Washington Post noemde het een "unlikely team of mediation peace brokers". Toch houdt de vrede in Mozambique nu al tien jaar stand. Later in de jaren '90 vroegen ook landen zoals Algerije, Guatemala, Kosovo en Burundi bij vredesonderhandelingen de hulp van zo'n "onwaarschijnlijk team" met mensen van Sint-Egidius.
De Antwerpse Sint-Egidiusgemeenschap is enkele jaren jonger dan de grote broer in Rome. Ze kwam in 1984 tot stand nadat Hilde Kieboom, toen studente en wat weggewaaid van het katholieke geloof, in Rome de groep rond Riccardi had ontmoet. Ze was verrast door de frisse, open geest van Riccardi en zijn vrienden. Ze straalden zo'n vreugde uit in hun geloof en in hun werk, dat Hilde in Antwerpen een paar van haar eigen vrienden optrommelde - ook geen kerkgangers - om samen terug te gaan. De vlam sloeg over, en sinds 1984 groeiden in Antwerpen initiatieven als "Kamiano", "Leve de ouderen", "Het land van de regenboog", "Viva Africa" en vele andere. Van het Eilandje en het Schipperskwartier deinde de werking uit naar Luchtbal, Linkeroever, Stuivenberg, het Kiel � Het was steeds hetzelfde simpele verhaal: kinderen helpen met het huiswerk, samen voetballen en weer andere kinderen ontmoeten, vriendschap vinden bij families in de rats of eenzame bejaarden. De problemen werden meestal vlug duidelijk. Kansarme Belgen, vluchtelingen uit Afrika of Oost-Europa, migranten die worstelen met een taal- en integratieprobleem zijn allemaal mensen die hulp nodig hebben. Maar tegelijk zijn het mensen die elkaar kunnen helpen. Want naast rechtstreekse hulp wil Sant'Egidio vooral laten zien dat iedereen, hoe arm ook, anderen kan helpen. Migrantenkinderen doen boodschappen voor Belgische bejaarden, en die helpen op hun beurt de kinderen bij de lessen Nederlands. Het zijn kostbare sociale weefsels in een moderne stad waar mensen van verschillende leeftijden, godsdiensten en rassen samenleven. "Weefsels van menselijkheid" noemt Hilde Kieboom het eenvoudig.
Dit is misschien het bekendste initiatief in Antwerpen. In dit restaurant voor thuislozen staat de menselijke waardigheid van elke gast centraal. Kamiano biedt elke woensdag en zaterdag, van 16.30 tot 19.30 uur, een verse warme maaltijd aan voor mensen in moeilijkheden. Eenzaamheid, drank- en drugproblemen of slechte voeding kunnen mensen zonder thuis nog meer problemen bezorgen. Bij Kamiano gaat hulp verder dan een maaltijd: de vriendschap staat er centraal. Samen met verschillende organisaties in de sociale sector wordt er gezocht naar blijvende oplossingen. Kamiano heeft als vrijwilligersinitiatief geen personeelskosten. Alle financi�le steun van de "peters" en "meters" van daklozen gaat rechtstreeks naar de bereiding van de maaltijden. Naast het restaurant is er ook een Kamiano-boetiek, die tweedehands kleding aanbiedt.
... en laat ze liefst thuis leven, zolang het kan. Dat dit met de hulp van anderen elkaar h��l lang kan, daar is Hilde Kieboom vast van overtuigd. De ouderen van vandaag genieten niet alleen van een hogere levensverwachting, maar beschikken bovendien over tijd, ervaring en energie die ze met anderen kunnen delen. "Leve de Ouderen" is dan ook een voorstel aan alle ouderen die deze levensfase willen zien als een kans om een nieuw engagement op te nemen. Vrijwilligerswerk, maar ook gebed kunnen zo'n engagement zijn. Het gebed van vele ouderen is een rijkdom waar de wereld nood aan heeft, meent Sant'Egidio. Daarom verzorgt "Leve de Ouderen" o.a. wekelijkse gebedsontmoetingen in verschillende wijken van Antwerpen.
Onder de naam "Volkeren van vrede" wil de Sint-Egidiusgemeenschap het samenleven in de stad tot een goed samenleven maken. Beter dan in een soort sociale of godsdienstige getto's te functioneren, kunnen "vreemdelingen" interculturele relaties opbouwen. Zo leveren ze een eigen originele bijdrage tot de opbouw van een vredelievende en open stad. Sant'Egidio probeert hier met haar initiatieven een plaats voor te bieden.
Respect voor ieders geloof staat centraal. Voor hulp aan moslimkinderen wordt steeds uitdrukkelijk de toestemming gevraagd aan de ouders en de imam. De mensen van Sant'Egidio stellen zich telkens ondubbelzinnig op als een christelijke organisatie, maar maken ook duidelijk dat het niet hun bedoeling is de kinderen te bekeren. Vanuit de hulp aan schoolkinderen zijn goede vriendschapsbanden gegroeid met de Antwerpse moslimgemeenschap. Elke jaar nodigt de Sint-Egidiusgroep een aantal van hen uit op het moment van de doorbreking van de Ramadan. Die avond wordt er samen "Iftar" gevierd. Anderzijds hebben de moslims de gewoonte om op het einde van de Ramadan een geschenk aan te bieden. Dit jaar gaf de Antwerpse moslimgemeenschap een schaap voor de armen aan Kamiano. En met Kerstmis komen islamitische vrouwen mee opdienen in het restaurant. Vanuit hetzelfde respect organiseert Sant'Egidio jaarlijks een fakkeltocht ter herdenking van de jodendeportaties uit Antwerpen, en hielp de vereniging fondsen verzamelen voor de heropbouw van de moskee in Moretusburg in 1993. Onpartijdigheid en gelijk respect zijn hier van kapitaal belang, en zijn ook evident in de geest van Sant'Egidio. In het evangelie werkt het, in de krant (nog) niet� Maar Hilde Kieboom geeft er een hoopgevende bedenking bij: "Wanneer ieder in de diepte gaat van zijn eigen religie, is hij vanzelf een vredelievend mens."
Susan Van Lommel
|
|
|
|