|
|
|
 |
|
27/11/2002 |
|
|
|
|
Zaterdag geeft een speciale verlichting van monumenten in verscheidene Europese steden kleur aan de eerste Werelddag tegen de Doodstraf. De weg naar wereldwijde afschaffing is nog lang, maar de abolitionisten zijn vastberaden. Wanneer het duister invalt op zaterdag 30 november, zullen tal van grote steden in Europa hun bekendste monument in een kleed van licht steken. Met dat symbolische gebaar belichten de �steden voor het leven� de internationale campagne voor de afschaffing van de doodstraf. Ook in Belgi� verlenen verschillende stadsbesturen hun medewerking. Brussel verlicht het Atomium, Antwerpen zijn kathedraal, Gent het Gravensteen en Hasselt zijn gemeentehuis. Met wereldsteden als Rome, Wenen, Barcelona, Parijs, Veneti� en New York bevinden ze zich in mooi gezelschap. Het initiatief gaat uit van de Sint-Egidiusgemeenschap, die wereldwijd campagne voert voor de afschaffing van de doodstraf. Die straf wordt als onmenselijk, niet-effectief als afschrikking, en overbodig beschouwd. ,,Een moderne staat heeft andere middelen om haar burgers te beschermen�� en ,,een samenleving kan zich niet op hetzelfde niveau zetten als een moordenaar��, stelt campagneleider Stefania Tallei. Een petitie ten voordele van een moratorium op executies, als eerste stap naar afschaffing, leverde al 4,2 miljoen handtekeningen op en is daarmee met voorsprong de grootste in haar soort. Het opzet van zaterdag heeft de steun van de Wereldcoalitie tegen de Doodstraf (World Coalition Against Death Penalty, WCDAP) die begin dit jaar in Rome werd opgericht. De coalitie omvat de gevestigde mensenrechtenorganisaties die vechten tegen de doodstraf, zoals Amnesty International, het Franse �Ensemble contre la peine de mort� en het Amerikaanse �National Coalition to Abolish the Dead Penalty�. Om hun acties meer zichtbaarheid te geven en hun vastberadenheid te onderstrepen, zochten de abolitionisten naar een geschikte datum voor een Werelddag tegen de Doodstraf. De keuze viel op 30 november, omdat op die dag de eerste staat ter wereld de straf � die van oudsher in alle beschavingen bestaat � officieel afschafte. Dat gebeurde in 1786 in het Groothertogdom Toscane. Sindsdien is een lange weg afgelegd en vooral de laatste jaren schaften heel wat staten de doodstraf af. Onlangs deed Turkije dat nog met oog op toetreding tot de Europese Unie. ,,Ik was onmiddellijk voor dit initiatief gewonnen��, zegt Henri Simons (ECOLO), eerste schepen van de stad Brussel. ,,Van Francesco Rutelli, de vroegere groene burgemeester van Rome, wist ik dat de stad Rome bij positief nieuws van het anti-doodstraffront geregeld het Collosseum verlicht. Het is goed om dat initiatief van verscheidene mensenrechtengroeperingen en kerkelijke organisaties nu uit te breiden naar andere steden van Europa.�� De keuze om in Brussel het Atomium te verlichten, lag voor de hand. Simons is immers ook voorzitter van de vzw Atomium. ,,En qua internationale uitstraling evenaart het de Eiffeltoren en het Collosseum,�� zegt hij fier. Met de financi�le hulp van de Koning Boudewijnstichting worden de bollen rood en groen verlicht, terwijl op de bovenste bol de slogan �Neen aan de doodstraf� wordt geprojecteerd in zes talen, waaronder het Arabisch en het Chinees. China is immers verantwoordelijk voor meer dan de helft van de executies en ook in de meeste moslimlanden wordt de doodstraf frequent toegepast. Recentelijk zorgde het geval van Amina Lawal in Nigeria nog voor internationale deining. Maar ook in een democratische rechtstaat als de Verenigde Staten (VS) wachten vierduizend gevangenen op dodengangen op hun executie. Gelooft de schepen werkelijk dat symbolische acties als deze iets kunnen uithalen? ,,Daar ben ik zeker van,�� zegt hij overtuigd. ,,De strijd om de afschaffing van de doodstraf is een historisch gevecht dat met kleine stappen verloopt.�� Simons wijst op de beslissing om geen misdadigers meer uit te leveren aan landen die de doodstraf uitvoeren. Ook was de afschaffing van de straf een voorwaarde om toe te treden tot de Europese Unie. ,,Dergelijke stappen kunnen maar genomen worden als de bevolking daarvoor is gesensibiliseerd. Zichtbaarheid is belangrijk: als de Europese hoofdstad een nacht lang �Neen aan de doodstraf� op zijn symboolmonument projecteert, kan je zeker zijn dat Amerikaanse zenders daar belangstelling voor hebben.�� Simons wil echter dat Brussel meer doet. Bij de voorstelling van het initiatief volgende zaterdag lanceert hij het voorstel om met het stadsbestuur de advocaat van een terdoodveroordeelde in de VS te financieren. ,,Liefst iemand in Washington��, stelt hij. ,,Op die manier wordt het een signaal van hoofdstad tot hoofdstad.�� De abolitionisten richten vaak hun pijlen op de Verenigde Staten, waar de doodstraf na een moratorium in 1976 opnieuw werd ingevoerd. De huidige president George W. Bush staat bekend als een hevig voorstander van de doodstraf: als gouverneur van de staat Texas verleende hij aan geen enkele terdoodveroordeelde gratie. Maar ook de democratische president Bill Clinton ondernam geen poging om de doodstraf te verbieden, wegens electoraal niet lonend. Toch is het debat in de VS in volle gang. Op het internet vind je tal van Amerikaanse websites, zowel tegen als voor capital punishment. De steun van de publieke opinie voor executies kalft langzaam af, maar bedraagt nog steeds meer dan zestig procent. Terroristische aanslagen en de sniper van Washington zorgen telkens weer voor een emotionele opstoot. In juni bepaalde de Supreme Court in de VS dat mentaal gehandicapten niet langer mogen worden ge�xecuteerd. En de staat Illinois voerde een tijdelijk moratorium in op executies, nadat DNA-onderzoek dertien terdoodveroordeelden alsnog vrijpleitte. Ook de staat Maryland voerde een moratorium in, om te onderzoeken of de doodstraf inderdaad de zwarten onredelijk meer treft dan blanken, zoals critici opperen. Maar in de staat Florida werd het voorstel om de straf te behouden dan weer met zeventig procent goedgekeurd. De weg is nog lang, weten abolitionisten. En ze waarschuwen: ,,Recente wijzigingen in de VS duiden op pogingen om de doodstraf te verbeteren of eerlijker te maken: en dat is niet hetzelfde als afschaffing.�� Ook in Europa blijft waakzaamheid geboden. Een recente enqu�te toont dat meer en meer Vlaamse jongeren vinden dat criminaliteit harder moet worden aangepakt en dat de herinvoering van de doodstraf moet worden overwogen.
Jan De Volder
|
|
|
|