Comunità di S.Egidio


 

29/11/2002


Nieuwe Martelaren

 

Sommige boeken branden onder je handen: interessant en afschuwelijk tegelijk: levend geloof, stervend leven, sterke Kerk. Op 27 jl. schreef ik hier over Orb�ns Geweld tegen christenen anno 2001. Je treedt door zo�n boek in relatie met een aspect van ons christelijk geloof dat veel mensen lijkt te ontgaan, omdat we ondanks frequent mediacontact met de hele wereld, toch vooral bezig blijven met wat zich afspeelt in onze nabije omgeving, ook op geloofsgebied. Er bestaat een vervolgverhaal ook al komt het chronologisch eerder.

Martin Claes besprak in, KN van 16 augustus een lijvig boek van Andrea Riccardi, de stichter van Sant�Egidio, de nieuwe gemeenschap die zich in Rome, Antwerpen en elders onder meer intensief en effectief inzet voor de dialoog tussen de godsdiensten. In de voorbereiding van het Jubileumjaar 2000 werd �waarschijnlijk in belangrijke mate op persoonlijk initiatief van paus Johannes Paulus II die als geen ander met dit facet van het christendom bekend is� aan alle bisschoppenconferenties het verzoek gedaan informatiemateriaal in te zenden naar de �Commissie Nieuwe Martelaren�, een vraag waar Nederland, Belgi� en Luxemburg niet op reageerden. Het schijnt dat vooral religieuze congregaties, die mede door hun missionaire en charitatieve activiteiten een soort netwerk rond de wereld hebben opgebouwd, veel gegevens hebben aangedragen. Riccardi heeft het archief doorploegd en getracht er enige orde in aan te brengen. Het boek dat hij heeft uitgebracht bevat een goed register �je vindt dirrect Edith Stein, Maximiliaan Kolbe en titus Brandsma, maar ook Maria Goretti, Oscar Romero en Dietrich Boneffer zijn opgenomen� en een uitvoerig notenapparaat dat een basis kan vormen voor verdere studie. In negen hoofdstukken vind je, behalve enkele uitstekende zij het wat voorlopige algemene beschouwingen, gevarieerde gegevens van over: de Sovjet-eeuw, het Europa van Hitler, Oost-Europa, martelaarschap en missie, het Aziatisch communisme, het leed van religieuze minderheden (b.v. in de islamitische wereld), de staat tegen de Kerk, Mexico en Spanje, in de schaduw van de conflicten in onafhankelijk Afrika.

Het boek De eeuw van de martelaren past uitstekend in deze rubriek, die er naar streeft om katholiek geloof te presenteren onder de focus van �omvorming�, van spiritualiteit welke de individuele persoon en diens engagement in de samenleving niet ongemoeid laten, doch deze juist telkens weer motiveren en mobiliseren. Bij martelaren, die altijd ook �getuigen� zijn, zelfs wanneer hun leven en hun dood jarenlang onopgemerkt blijven �zoals in het geval van de Russische Solovki-eilanden, een ontwijd klooster waar tussen 1920 en 1939 meer dan ��n miljoen gedetineerden, met name christenen, in vergetelheid omkwamen� gaat het om het verborgen gezicht van het christendom, een aspect van ons geloof waar christenen in welvaartslanden vandaag dikwijls niet graag mee geconfronteerd worden. Het kennisnemen van deze diep christelijke werkelijkheid, maakt ons nederig en bevraagt ons op de kwaliteit van onze eigen geloofskeuze. �De dood van een martelaar is de dood van een christen bij uitstek. Deze dood is wat het christelijk sterven uiteindelijk moet zijn�, zegt Karl Rhaner (p.22). Deze bundel presenteert �het andere gezicht� van de Kerk, een gelaat dat meestal verborgen blijft doch dat laat zien dat in de twintigste eeuw mogelijk drie miljoen christenen in de meest verschillende doch steeds gruwelijke omstandigheden voor hun geloof gestorven zijn. Wereldwijd, met name onder communistisch regiem. Onder hen opvallend veel vrouwen. Zij komen op voor anderen, voor alles wat te maken heeft met menselijke waardigheid. Martelaren voor de liefde, de gerechtigheid; martelaren van de maffia en het terrorisme. Levende en actuele kerkgeschiedenis, want �martelaren vormen het archief van de waarheid, geschreven met letters van bloed� (KKK 2474).


Andrea Riccardi, De eeuw van de martelaren � geschiedenissen van christenen uit de twintigste eeuw, vermoord omwille van hun geloof, Lannoo, Tielt, 2002, 523 p., �29,95.

Joris Schr�der