04/02/2004

Eredoctor van de vrede
De Italiaanse hoogleraar geschiedenis Andrea Riccardi wordt eredoctor aan de UCL. Omdat zijn beweging zich inzet voor de vrede.

Toen eind jaren tachtig de Muur van Berlijn viel was de euforie groot. De Koude Oorlog was voorbij, een nieuwe wereld orde zou iedereen welvaart en vrede brengen. Maar het liep anders. De twee grote blokken hadden elkaar decennialang een wankelevenwicht gehouden en tegelijkertijd hun wapens en ideologie ge�xporteerd naar de ontwikkelingslanden. Het evenwicht viel weg, de wapens en de tweedracht bleven. De offici�le diplomatie, gepokt en gemazeld in de koudeoorlogstaal, bleek machteloos tegen de conflicten die in de Balkan, Zuid-Amerika en vooral Afrika miljoenen mensen op de vlucht joegen. Het Arabische nationalisme maakte de zaken nog ingewikkelder. Krijgsheren namen plaats van door Washington en Moskou gesteunde �leiders� oorlogen werden persoonlijker et wreder. Van de weeromstuit werd �vredesdiplomatie� niet alleen belangrijker, maar ook persoonlijker.

Een van de minst bekende bewegingen binnen de alternatieve diplomatie is de Sint-Egidiusgemeenschap. Gesticht in 1968 door de jonge historicus Andrea Riccardi zette de christelijke beweging zich oorspronkelijk in voor allerarmsten in Rome. Dat paste in de tijd : het Tweede Vaticaans Concilie en het studentenprotest van 1968 stelden nogal wat vragen bij de bestaande orde, zij het vanuit verschillende standpunten. De beweging bestaat nu in zestig landen maar de principes bleven dezelfde : gebed, interreligieuze dialoog, praktische inzet voor de armen. En omdat oorlog en armoede veroorzaken de bestendigen, begon Sant�Egidio � zoals de beweging internationaal erkend is � zich ook bezig te houden met vrede. De voordelen zijn duidelijk : de Sant�Egidio-onderhandelaars hebben geen enkel strategisch of economisch belang te verdedigen, moeten iet zoals de Verenigde Naties rekening houden met bureaucratie, en omdat de onderhandelingen altijd de in het grootste geheel verlopen, kan geen van de onderhandelaars uit conflictgebieden gezicht verlies leiden. Pas als alle partijen akkoord gaan, worden onderhandelingen overgenomen door de beroepsdiplomaten.

En het werkt. De �bemiddelaars van de laatste hoop� boekten successen in onder meer Libanon, Mozambique, Guatemala, Algerije en de Balkan. Mozambique leidde tot een echt vredesakkoord, in andere landen gaat het vaak van om een kleine initiatief : scholen die weer openen, mensen die naar hun dorpen terugkeren. Ook in ons land : een trialoog brengt christenen, joden en moslims samen. Druppels op een hete plaats maar veel druppels krijgen ook een heetste plaats koud. Daarom krijgt Andrea Riccardi een eredoctoraat aan de Universit� Catholique de Louvain.