17/09/2004

'De mensheid heeft een geduldige dialoog nodig'
De Sant'Egidiogemeenschap koppelt woorden aan daden. Het organiseert grote congressen waarin allerlei godsdiensten met elkaar in contact treden, maar biedt ook concrete hulp aan bijvoorbeeld zwangere vrouwen die aids hebben of aan wezen in Rwanda.

In Milaan namen vorige week 15 000 mensen deel aan de slotceremonie van de 18de internationale ontmoeting 'Mensen en Godsdiensten', een initiatief van de Sant'Egidiogemeenschap in samenwerking met het Milanese bisdom. Hiermee kwam een einde aan drie dagen van ontmoeting en uitwisseling tussen 350 hoge vertegenwoordigers uit de religieuze, politieke, culturele en sociaal-economische wereld. "Maar", zo sprak Andrea Riccardi, stichter van de Sant'Egidiogemeenschap, "onze weg van dialoog gaat zonder ophouden verder. De mensheid heeft een geduldige dialoog nodig."

Nieuw humanisme

Het congres kreeg dit jaar de titel 'Godsdiensten en culturen in dialoog: de moed om een nieuw humanisme gestalte te geven' mee. Op de eerste twee dagen vonden maar liefst 36 panelgesprekken over actuele problemen als globalisering, aids, de band tussen Afrika en Europa etc. plaats.

Maar met de ontknoping van het gijzelingsdrama in Beslan aan de vooravond van dit congres, en met de vele terreurdaden in Irak en elders in de wereld, weerklonk ook meermaals een indringende oproep tot ondubbelzinnige veroordeling van het geweld en het opvoeren van de inspanningen voor een vredevol samenleven.

Klare taal

Op de offici�le opening ging het eerste woord naar Feofan Azhurkov, bisschop van Noord-Osseti�. Een ontroerende getuigenis van het drama volgde: "Wat ik heb gezien, kan op geen enkele manier gerechtvaardigd worden. Hoe kun je beweren dat je voor vrijheid vecht door kinderen te vermoorden?" aldus Feofan. "Als getuige keer ik mij tot de mensen van geloof en van goede wil. De strijd tegen terrorisme moet v��r elk politiek verschil komen. We moeten samen 'nee' zeggen tegen het kwaad van terrorisme en geweld, dat overal kan toeslaan."

De presidentieel raadgever van de Verenigde Arabische Emiraten ging deze oproep niet uit de weg. Hij veroordeelde de terreur in klare taal en riep ook op tot de vrijlating van de twee gegijzelde Franse journalisten, Christian Chesnot en Georges Malbrunot.

'Geen slapende cellen'

Een dag later spraken ook alle panelleden van de conferentie 'Islam in Europa' zich tegen het geweld uit. "Het zijn geen echte moslims die zulke gruweldaden plegen", klonk het unaniem. "De islam veroordeelt deze misdaden op een besliste manier, omdat ze tegen de koran zijn" stelde de moefti van Rusland krachtig.

Tegelijkertijd werd aan deze gesprekstafel ook een oproep aan de media gedaan om de islam niet steeds te demoniseren en op ��n lijn te stellen met terrorisme en andere criminele feiten. "Wij zijn geen slapende cellen", zei Mohamed Nour Dachan, vertegenwoordiger van de Italiaanse moslims. "Wij zijn loyaal aan de gaststaat en willen al onze mogelijkheden ter beschikking stellen aan het land waar we deel van uitmaken. De vrede zij met Europa en heel de wereld."

Rwandese genocide

Andere sterke getuigenissen kwamen er vanuit Afrika. Het is tien jaar geleden dat de Rwandese genocide plaatsvond. E�n miljoen mensen vonden daarbij de dood en dire miljoen sloegen er op de vlucht. Op de slotceremonie getuigde C�lestin Twizere, van de universiteit van Butare en lid van de Sant'Egidiogemeenschap, over de noodzaak tot herinnering en vergeving. Iedereen luisterde bewogen. "De herinnering aan de genocide is geen gemakkelijke opdracht. Dit kwaad heeft ons veel geliefden en onze jeugd ontnomen. Maar ik denk dat de geschiedenis van mijn land iets te zeggen heeft aan de geschiedenis van deze wereld: het is slechts een pijnlijk hoofdstuk van de huidige geschiedenis van het kwaad. In de ogen van Rwandese kinderen, geslagen en verwond door het geweld van de genocide, zag ik dezelfde angst als in de ogen van de kinderen van Beslan, getroffen door het geweld van het huidige terrorisme."

Vergeven

Drie jaar na de genocide leerden enkele Rwandese jongeren de Sant'Egidiogemeenschap kennen. Vandaag zetten ze zich met meer dan duizend in voor de talloze wezen en straatkinderen in de School van Vrede. Zonder onderscheid van afkomst worden de kinderen er opgevoed tot vrede en vergeving.

"Samenleven is mogelijk", getuigt Twizere verder. "Het is het geheim dat ik geleerd heb door het evangelie te beleven. Door het geloof heb ik ontdekt dat het mogelijk is te vergeven, zelfs al heb je zo'n verschrikkelijke gruweldaden als de genocide meegemaakt. Vergeven is niet gemakkelijk, maar het is de enige manier om de spiraal van het geweld en de wraak te doorbreken."

Na deze toespraak werd een vredesboodschap voorgelezen. Alle aanwezige religieuze leiders ondertekenden ze onder luid applaus en overhandigden ze aan enkele kinderen. Met grote ernst droegen de kleintjes de exemplaren over aan de aanwezige ambassadeurs. Opdat het goede nieuws dat vrede echt mogelijk is zich als een lopend vuurtje in de hele wereld zou verspreiden en vele harten zou verwarmen.

'Laat gijzelaars vrij'

Voorafgaand aan de slotceremonie baden alle gelovigen, ieder op een eigen locatie en volgens de eigen traditie, voor de vrede. Het werden smeekgebeden, want vlak voor het begin raakte het nieuws bekend dat er opnieuw mensen gegijzeld werden in Irak. De aanwezige Iraakse vertegenwoordigers verspreidden onmiddellijk een communiqu� naar alle media, waaronder ook de zender Al Jazeera. Ze schreven: "In de naam van God, die zachtaardig en barmhartig is. In naam van alle mansen van geloof die hier in Milaan verzameld zijn om te bidden voor de vrede, roepen wij de gijzelnemers van de twee Italiaanse meisjes en hun twee Iraakse collega's die voor de humanitaire organisatie 'Een brug voor Irak' en voor het belang van Irak en de Irakezen werken, op. We vragen hun onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating. Zo zal de naam van Irak niet onteerd worden. Zulke daden beschadigen het Iraakse belang en ze dienen enkel de vijanden van Irak en van het Iraakse volk."

Het bericht werd ondertekend door de sjietische rector van de universiteit van Bagdad, zijn broer die lid is van het Iraaks heropbouwingscongres, de soennitische woordvoerder van de Raad van de Ulema en de hulpbisschop van de Chaldeeuwse kerk in Irak. (AW)

Balzan-prijs

Aan de Sant'Egidiogemeenschap is vlak na het congres een van de meest prestigieuze onderscheidingen ter wereld toegekend: de Balzanprijs 2004. De prijs 'voor de menselijkheid, de vrede en de broederlijkheid onder de volkeren' wordt om de vier jaar door de Balzanstichting toegekend aan een persoon of organisatie die zich heeft onderscheiden op humanitair vlak. Eerdere winnaars waren de Verenigde Naties, de Nobelstichting, Johannes XXIII, Moeder Teresa en het Internationale Rode Kruis.

De Egidiogemeenschap krijgt de prijs van 1,3 miljoen euro onder meer wegens haar engagement voor het vreedzaam samenleven van verschillende etnische groepen en hun zeer succesvolle programma voor aidsbestrijding in Mozambique. Dit zgn. DREAM-programma begon in 2001 in Mozambique en richt zich op zwangeren hiv-positieve vrouwen. De resultaten zijn spectaculair. Dankzij de behandeling komt 97 procent van de baby's gezond ter wereld. De behandeling van de moeders wordt ook nadien voortgezet zodat zij in leven blijven om voor hun kind te zorgen. Het model wordt uitgebreid naar andere Afrikaanse landen. (KN)

Anneleen Wouters