|
|
|
 |
|
14/01/2005 |
|
|
|
|
In Amsterdam spraken maandag joden, christenen en moslims met elkaar over de multireligieuze toekomst van onze samenleving. �Als er een kans is op een vredig samenleven, dan moeten we die grijpen�, aldus rabbijn Soetendorp.Een rare gewaarwording. Bij het binnenkomen in het Barbizon Palace Hotel worden we verwezen naar de Olovskapel, waar de bijeenkomst �Kinderen van Abraham in dialoog� plaats zal vinden. In een seculiere kapel presenteert de Sant�Egidiogemeenschap Benelux (vooral Antwerpen) zich voor het eerst op Nederlandse bodem met een dergelijke bijeenkomst.Plastische taal�Als er een moskee brandt, dan brandt de mensheid.� Hilde Kieboom, oprichtster van Sant�Egidio in Antwerpen, gebruikt plastische taal in haar aanzet tot de discussie. �Onze welvaart heeft ons doof gemaakt voor de ongelijkheid tussen Noord en Zuid, die een bron is van onveiligheid.� Veiligheid ligt daarom volgens haar niet in isolatie. �Wij kunnen geen gelukkig eiland vormen in een wereld die brandt. Zij die het hebben over �Vol is vol� en �Eigen volk eerst� steken volgens Kieboom dan ook �het hoofd in het zand�. Een toekomst bouwen we ook niet op door het benadrukken van de verschillen. �Daardoor maken we de �botsing van de beschavingen� waar Samuel Huntington over spreekt, tot een zichzelf vervullende profetie.� De clash heeft volgens haar overigens niet plaats tussen islam en christendom, maar tussen islam en de veel te libertijnse invulling van onze cultuur.Voorwaarden voor dialoogKritiek is er ook op moslims, onder meer vanuit de Protestantse Kerk Nederland bij monde van beleidsmedewerker ds. Sjaak van �t Kruis. �Moslims in Nederland zijn er nog niet in geslaagd hun eigen waarden ten aanzien van de toekomst helder te verwoorden, (...) Ze zijn te veel op zichzelf betrokken en versnipperd. En het ontbreekt hun aan leiderschap. De enige namen van moslimleiders die we kennen zijn Khomeini en Bin Laden...�Hoogleraar Paul Scheffer, auteur van Het drama van de multiculturele samenleving en zelf niet gelovig, zegt moslims te begrijpen. �Ze komen uit een homogeen islamitisch land en ervaren hier voor het eerst wat het betekent als religieuze minderheid te moeten leven in een geseculariseerde samenleving. Hun morele horizon is de sharia (de moslimwetgeving �ea), die afvalligheid straft met de dood.�Maar willen zij echt de dialoog aangaan, �dan moeten zij de vrijheid van de godsdienst die ze hier genieten ook aan anderen toestaan. Ook aan afvallige moslims�, aldus Scheffer.Mgr. Van Luyn breidt het aantal voorwaarden nog uit. Allereerst een zelfkritische houding � die overigens ook geldt ten aanzien van onze eigen permissieve samenleving waarin alles moet kunnen. Ten tweede een verantwoordelijkheidsbesef voor onze samenleving en ten derde de wil om krachten te bundelen ten behoeve van het algemeen welzijn.ZelfkritiekDe enige moslimspreker, imam Mohammed Ousalah van de Unie van Moske�en met rode fez en witte mantel, kan die zelfkritiek wel aan. Hij zegt de houding van de meerderheid van moslims in Nederland te vertolken, maar is eerlijk genoeg toe te geven dat dit niet voor alle imams en alle moskee�n geldt. �Een imam is er niet alleen voor zijn eigen gemeenschap, maar om bruggen te bouwen naar de Nederlandse samenleving�, stelt hij als criterium. Zoals het de taak van de moskee is, �een visie op integratie binnen de samenleving te ontwikkelen, een visie niet gebaseerd op angst�. Ook geeft hij het probleem aan dat velen door gebrek aan kennis vaak het verschil niet weten tussen de inhoud van de koran en historisch gegroeide tradities.WijkniveausVolgens de PKN is �dialoog niet hetzelfde als het publieke debat. Het vindt niet zozeer plaats tussen religieuze leiders, maar eerder op wijkniveau�. Of zoals de bisschop van Rotterdam het stelt: �Het gaat niet zozeer om een Dag van Dialoog, maar om de dialoog van de dag�, waarmee Van Luyn doelt op de gewone contacten in ons dagelijkse leven. Ook wil de katholieke Kerk meewerken aan integratie door de Contactraad voor Interreligieuze Dialoog die afgelopen woensdag in Den Haag van start is gegaan.Rabbijn Awraham Soetendorp is nog vol van een bijeenkomst in Brussel vorige week, waar 120 rabbijnen en imams elkaar troffen. �Ik herken God in het gezicht van de ander. Ik heb mijn broeder in de islam nodig om mijn God beter te leren kennen�, aldus Soetendorp. Hij biedt Ousala hulp aan bij het integreren in de Nederlandse samenleving. �Joden hebben daar immers eeuwen ervaring mee. Ook al leverde die integratie weinig solidariteit op van de kant van de Nederlanders, toen de deportaties begonnen�, waarschuwt de rabbijn. �Maar als er een kans is op een vredig samenleven, dan moeten we die kans grijpen.�
Ed Arons
|
|
|
|