22/05/2005

,,Armen zijn geen klanten�

De Magdalenakapel in het centrum van Antwerpen. Hier komen elke dag enkele tientallen mensen, vooral jongvolwassenen, bijeen voor een avondgebed. Dit zijn geen stadsmonniken. Dit is geen klassieke religieuze gemeenschap, maar een groep mannen en vrouwen die in het Antwerpse wonen, er studeren of een job uitoefenen en meestal ook een eigen gezinsleven leiden. Het evangelie is de leidraad van hun onbaatzuchtig engagement in hun eigen omgeving, maar ook ver daarbuiten.

Het restaurant Kamiano is het bekendste project van Sant�Egidio. In een gerenoveerd kloosterpand in de Antwerpse Kammenstraat schuiven tweemaal per week 350 tot 400 daklozen en armen aan tafel. Sinds kort kunnen ze er ook bij een dokter terecht, een douche nemen en naar de kapper gaan. De opvang van thuislozen is evenwel maar ��n van de vele initiatieven van de Antwerpse Sint-Egidiusgemeenschap, die vandaag haar twintigjarig bestaan viert. Wat begon als een avontuur van een groepje enthousiaste studenten, is vandaag uitgegroeid tot een stevig uitgebouwde beweging met vele vertakkingen.

Voorzitster Hilde Kieboom (40), die in 2003 de titel van barones kreeg omwille van haar inzet met Sant�Egidio voor solidariteit en vrede, doet het verhaal van die twintig jaar in haar boek ,,Een hart voor deze tijd. Christen zijn vandaag�, dat zopas verscheen.

Zij was geen twintig toen zij in Rome in contact kwam met Sant�Egidio, een christelijke lekenbeweging die in 1968 was gesticht door de Italiaan Andrea Riccardi.

Wat trok je het meest aan in Sant�Egidio?

Tijdens een reis naar Rome kwam ik toevallig in contact met een groep studenten die zich inzetten voor armen en migranten. Hoewel ikzelf toen nauwelijks gelovig was, werd ik geboeid door hun frisse manier waarop zij hun christen-zijn beleefden midden in een grootstad. In tegenstelling tot bij ons in Vlaanderen durfden zij onbeschaamd en vreugdevol getuigen van het evangelie. Dat heeft mij wakker geschud.

Hoe is Sant�Egidio van wal gestoken in Vlaanderen?

Eind 1984 zijn we in Antwerpen gestart met een groepje van zes studenten. We trokken naar het Schipperskwartier en het Eilandje om er een bezoek te brengen aan vereenzaamde bejaarden. We organiseerden bijlessen aan migrantenkinderen. Elke avond kwamen bijeen voor een gemeenschappelijk gebed. We doen dat nu nog altijd. Onze activiteiten zijn intussen w�l uitgegroeid. Naast de gratis maaltijdenbedeling voor armen en daklozen, vangen wij in vier Antwerpse wijken kansarme kinderen op na schooltijd en bezoeken we regelmatig alleenstaande ouderen. We schakelen daarbij ook jonge migranten in. Sant�Egidio wil immers kloven overbruggen tussen arm en rijk, gelovigen en anders-gelovigen, jongeren en bejaarden.

In ons centrum zijn we momenteel bezig met de uitbouw van een woonruimte voor tien bejaarden die op geen steun meer kunnen rekenen van familie. Het is de bedoeling dat zij met de hulp van een verpleegster en vrijwilligers zo autonoom mogelijk gaan samenleven.

Daarnaast nemen we ook initiatieven om een dialoog � �n liever nog een trialoog � tussen de verschillende culturen en religies te bevorderen. We helpen ook mee aan de bestrijding van het gigantische aidsprobleem in Afrika.

Sant�Egidio helpt mensen in de hoop dat daardoor de wereld een beetje ,,warmer� wordt. Klinkt dat niet een beetje na�ef?

Ik stel vast dat vele vrijwilligers met verschillende opinies bereid zijn om mee te helpen aan onze initiatieven. Het maakt mij gelukkig dat steeds m��r mensen bereid zijn om stroomopwaarts te roeien en zich verzetten tegen de ,,wellness-cultuur� en ,,ik-mentaliteit�.

Een christen moet durven opkomen voor zijn eigen identiteit, maar dit betekent niet dat je een vijandbeeld moet ontwikkelen tegenover mensen met een andere cultuur of religie. We moeten een open hart hebben voor �lle mensen, vooral voor wie in nood is. Onze samenleving stelt zich almaar harder op tegenover armen, daklozen, migranten, ex-gevangenen, enzovoort. Ik vind dat jammer want �lk van deze mensen heeft een naam en sleept zijn/haar geschiedenis mee. Achter elke bedelende hand of hongerige maag zit vaak een schrijnend verhaal verborgen. N��n, armen zijn geen klanten!

Sommigen maken wel eens de bedenking dat zo�n mensen op de allereerste plaats moeten opgevangen worden door het OCMW. Dat klopt, maar toch zullen er altijd mensen, ouderen �n jongeren, blijven ronddolen die t� zwak zijn om de weg naar de hulpverlening te vinden. Alleen menslievendheid kan zo�n mensen nog enige hoop op morgen bieden.

Met de viering van twintig jaar Sant�Egidio in Antwerpen wordt het vandaag wellicht een heel drukke dag voor jou.

Om 17 uur vindt een dankviering plaats in de kathedraal in Antwerpen. De Antwerpse bisschop Paul Van den Berghe en mgr. Vincenzo Paglia, bisschop van Terni in Itali�, leiden de plechtigheid. Daarna vindt een receptie plaats in ons centrum. Ik ga vanmorgen meehelpen om alles klaar te zetten. Om half elf ga ik kijken op de RTBF-televisie naar het programma ,,Le coeur et l�esprit� waarin een documentaire wordt getoond die werd gemaakt uit naar aanleiding van het twintigjarig bestaan van de Antwerpse Sint-Egidiusgemeenschap. Daarna spoed ik mij naar de luchthaven van Zaventem om er mgr. Paglia, de geestelijke raadgever van Sant�Egidio� af te halen. Hij was de allereerste priester die zich aansloot bij onze beweging.

In tegenstelling met een andere zondag wordt het vandaag inderdaad wel wat drukker, ja.

Wat doe gewoonlijk anders op zondag?

Samen met mijn echtgenoot probeer ik het op zondag altijd wel iets kalmer aan te doen. Een uitstap, een wandeling of een familiebezoekje behoren dan gewoonlijk tot de vaste ingredi�nten. Op zondag probeer ik ook altijd wat lectuur door te nemen. Momenteel lees ik een boek van Dirk-Jan Otten waarin hij zich afvraagt wie in deze ,,vaderloze� maatschappij zich wil profileren als �chte vader en �chte moeder voor zijn medemens. De boeken van kardinaal Ratzinger, onze huidige paus, trekken momenteel ook mijn aandacht.

Laatste vraagje: ben jij gelukkig met de pauskeuze?

Elke pauskeuze maakt gelukkig. Paus Benedictus XVI heeft zich intussen een voorstander getoond van vrede en oecumene zonder afbreuk te doen aan de eigen identiteit van het christendom. Dat kan ik alleen maar toejuichen.

Naar aanleiding van de twintigste verjaardag heeft vandaag om 17 uur een viering plaats in de kathedraal in Antwerpen.

Op vrijdag 27 mei wordt Sant�Egidio ontvangen op het Antwerpse stadhuis.

Het boek ,,Een hart voor deze tijd. Christen zijn vandaag� van Hilde Kieboom, uitgegeven bij Lannoo, telt 143 bladzijden en kost 14,95 euro.

Info ook op: www.santegidio.be

Luk Van Bel