30/05/2005

Kracht van vriendschap doet wonderen

De Sint-Egidiusgemeenschap bestaat twintig jaar in ons land en dat heeft ze de afgelopen dagen gevierd. Heel wat van haar initiatieven zoals het Antwerpse daklozenrestaurant Kamiano, de intergenerationele vriendschap tussen Belgische bejaarden en jonge allochtonen, of de trialoog waarbij een imam, een rabbijn en een priester in dialoog gaan met elkaar, spreken tot de verbeelding. Ook de internationale inspanningen van Sant'Egidio voor verzoening in conflict- of oorlogsgebieden zoals recentelijk nog in Oost-Kongo, of haar succesvolle therapie voor aidszieken in Afrika wekken geregeld de nieuwsgierigheid van de media.

Centrale punten

Na twintig jaar werk voor de armen en de vrede leek mij de tijd rijp om de ervaringen en de spiritualiteit van de gemeenschap te belichten in het boek Een hart voor deze tijd, christen zijn vandaag dat net verscheen. De ambitieuze titel van het boek brengt ons meteen tot de centrale punten: het is met het christendom niet gedaan, ook niet in tijden van secularisering en gespot met de spirituele wortels van onze cultuur. Het evangelie is integendeel een kostbare bron die het hart van vele mensen in beweging kan zetten, om zelf te veranderen en daardoor ook de stad en de wereld rondom hen.

Het boek heeft niet de pretentie ultieme antwoorden te bieden, het wil wel nadenken vanuit de ervaring van de Sint-Egidiusgemeenschap over een aantal prangende vragen van onze tijd: hoe gaan we om met de vergrijzing en het droeve samengaan van ouderdom en eenzaamheid? wat betekent het voor een goed georganiseerde welvaartsstaat dat er mensen door de mazen van het net blijven vallen? hoe leer je in tijden van globalisering en migratie samenleven met mensen van verschillende achtergronden, culturen en godsdiensten? wat hebben wij te maken met de genocide die aids aanricht in Afrika? hoe kun je reageren op het toenemende geweld en het gevoel van dreiging op onze planeet?

Door te leven met de krant in de ene en de bijbel in de andere hand is Sant'Egidio wereldwijd uitgegroeid tot een beweging van mensen die durven geloven dat eenvoudige ingredi�nten als vriendschap en dialoog het verschil kunnen maken. Zo willen ze de samenleving tot een menselijk en vreedzaam weefsel uitbouwen. ,,Laat ons eerst ons eigen hart veranderen om de hele wereld te veranderen'', zei Andrea Riccardi toen hij als achttienjarige in 1968 in Rome de gemeenschap begon. ,,Niemand is zo arm dat hij niet iemand die armer is dan hijzelf zou kunnen helpen'', zegt vandaag een Afrikaans lid van Sant'Egidio. Die droom zien we gerealiseerd wanneer vandaag ouderen andere ouderen bezoeken en hoop schenken, of wanneer iemand met een leven waarin op het eerste gezicht niets ontbreekt zich gratis begint in te zetten voor een dakloze. Deze inzet betekent zoveel meer dan iets nuttigs doen: vaak doet de kracht van de vriendschap wonderen. En de ontdekking van de broosheid van het leven opent vaak de deur naar God.

Voor Sant'Egidio gaan inzet en gebed samen: wie luistert naar het evangelie van de liefde, kan ook hoop doorgeven en wonden genezen. Er gaat in onze wellness-cultuur veel aandacht naar het comfort van ons ego en naar de verpakking, maar vaak blijft het hart van de postmoderne mens verweesd achter. In die context wil de gemeenschap haar getuigenis brengen over de kracht van het evangelie dat tot het hart van de mensen spreekt, zonder te veroordelen, zonder enge moralismen, zonder institutionele geest die al te vaak ook onze kerk kenmerkt: het evangelie is meer dan ooit actueel, het kan een beweging op gang brengen van mensen die op een hedendaagse manier het goede willen doen.

Krachtig tegengif

Nu steeds meer mensen de barre kilte aanvoelen die de spirituele leegte in Europa met zich meebrengt, mogen christenen niet langer timide hun schat aan menselijkheid die het evangelie is, in hun leeglopende kerkgebouwen opsluiten. Nu steeds meer mensen zich in tijden van globalisering en confrontatie met andere godsdiensten en overtuigingen afvragen wie ze zelf zijn, moeten we vermijden dat het enige antwoord een wij tegen zij'-discours is. Het vijanddenken is overal in opmars. Maar het christendom heeft, net zoals andere godsdiensten, daarvoor een krachtig antidotum in huis. Om open mensen te zijn die de dialoog met de andere aangaan, moet je vertrekken vanuit een sterke identiteit. In de ervaring van de Sint-Egidiusgemeenschap is dat alvast het evangelie van de vriendschap, de ontmoeting en de vrede dat zin geeft aan het leven en de kracht bezit mensen samen te brengen over hun verschillen heen.

De Sint-Egidiusgemeenschap viert haar twintigste verjaardag in ons land. Naar aanleiding daarvan schreef voorzitter Hilde Kieboom het boek ,,Een hart voor deze tijd. Christen zijn vandaag'', Lannoo, Tielt, 2005. 143 p., 14,95 euro.

Hilde Kieboom