In 2003 kreeg Kieboom van koning Albert de titel barones voor haar verdiensten voor daklozen. In 1985 richtte ze in Antwerpen de Sint-Egidiusgemeenschap op, de Belgische tak van het Italiaanse Sant�Egidio dat ze als 16-jarige twee jaar eerder in Rome had leren kennen. Nu is ze in Belgi� voorzitter van deze lekengemeenschap met steunpunten in Brussel, Luik, Hasselt, Leuven en Louvain-la Neuve, en in Nederland onder andere in Den Haag en in Amsterdam waar gebedsdiensten worden gehouden in de Nicolaaskerk.

Gratis maaltijd

In 2003 nam ze op uitnodiging van de Franse regering als waarnemer deel aan rondetafelgesprekken voor vrede in Ivoorkust. Ze startte in Antwerpen de School van Vrede, waar honderden kinderen en jongeren uit kansarme wijken worden opgevangen en huiswerkbegeleiding krijgen. In het voormalige klooster aan de Kammenstraat is een daklozenrestaurant: Kamiano, genoemd naar de koosnaam van Vlaanderens populairste figuur, pater Damiaan. Een driehonderdtal daklozen krijgt er wekelijks een gratis maaltijd en kan er gratis terecht voor de huisarts, de kapper, kleding en de douche.

Kieboom is een veelgevraagd spreekster op conferenties en vormingsdagen. Haar werk is wel meewarig als caritatief afgedaan dat mensen niet op eigen benen leert staan. Maar ze laat zich er niet door uit het veld slaan. Ze probeert mensen bij elkaar te brengen en vindt dat te weinig wordt ge�nvesteerd in de interreligieuze dialoog. Spanningen tussen autochtonen en allochtonen ziet ze vooral voortkomen uit een diep onbegrip tussen onverdraagzaam islam-extremisme en de al te libertijnse invulling van de westerse cultuur �die ook niet vies is van geweld�.

Kieboom citeert met instemming de Nederlandse filosoof Ad Verbrugge die stelt dat het eigenlijke drama van de multiculturele samenleving het cultuurverlies in Europa is, waardoor allochtonen moeilijk kunnen integreren. Ze begrijpt de onverschilligheid ten opzichte van moslims niet. �Is het niet treffend dat de islam ons pas na vier decennia samenleven in Europa interesseert? Nu groeit zelfs het risico van te veel nadruk op godsdienst als instrument om conflicten te bezweren. Het gaat immers om een complex van factoren die ook etnisch en politiek van aard zijn.�

Wereldwijd ijvert Sant�Egidio voor afschaffing van de doodstraf en - niet minder ambitieus � van de oorlog. In Mozambique hielp de beweging bij vredesbesprekingen. Kieboom kreeg daarbij het verwijt te spreken met de guerrilla�s. �Ik kreeg te horen: �Jullie praten met bandieten�. Ja, die mensen hadden wreedheden op hun geweten, dat wist ik wel. Maar ik geloof dat christenen argeloos als duiven moeten zijn en listig als slangen. Je moet in de dialoog tot het uiterste gaan, een ander wapen hebben we niet.

Zo zijn we in eigen land altijd gewend geweest te praten met de gematigde moslims � dat is natuurlijk het gemakkelijkste � maar nu moeten we ook praten met gewelddadige moslims. Terroristen moeten natuurlijk hun straf krijgen, maar als we dit probleem uit de wereld willen helpen, moeten we niet denken dat geweld de oplossing is. Misschien kunnen we hier als internationale beweging een initiatief nemen. Dat is in ieder geval het overwegen waard.�

Kinderopvang

�Fatima! Nederlands spreken!� Vrijwilligster Liesbeth onderbreekt even de toelichting op haar werk, waaraan ze �verslaafd� zegt te zijn om een meisje op haar �enige verplichting� te wijzen. We zijn beland op een sobere bovenverdieping van de Antwerpse Vliegenstraat waar een van de afdelingen van de School van Vrede van de Sint-Egidiusgemeenschap gevestigd is. �Je moet er wel op letten dat de kinderen Nederlands spreken, want ze komen uit zulke verschillende landen dat je hier anders een babylonische spraakverwarring krijgt. We hebben alleen maar allochtone kinderen hier. We hadden twee autochtone kinderen, maar die zijn verhuisd.�

De kinderen worden er op zaterdagmiddag opgevangen, na thuis te zijn opgehaald. �Dan zien we ook hun ouders en waar ze wonen en kunnen we de kinderen beter begrijpen�, zegt Liesbeth, lerares op een middelbare school. De kinderen doen er spelletjes, leren met elkaar omgaan en hoe ze tegen de wereld kunnen aankijken. Dan nemen ze soms de grondbeginselen van het Land van de Regenboog door: �Wij zijn kinderen van over heel de aarde. Wij willen de wereld veranderen. Zoals hij nu is, vinden wij hem niet goed. De wereld is vol mooie dingen, maar te veel; mensen lijden omdat ze honger hebben omdat er oorlog is, omdat ze een andere huidskleur hebben, omdat de sterke de zwakke verdrukt. Van iedereen willen wij vrienden zijn, ook van degene die niemand graag ziet. Wij zijn vrienden van de bejaarden, want het is niet juist dat zij altijd alleen zijn. Wij zijn vrienden van die kinderen die �anders� genoemd worden, want zij zijn zoals wij. Ook al kunnen zij niet lopen of spreken.� De kinderen vinden het allemaal prima, zolang ze het maar naar hun zin hebben en dat blijkt het geval te zijn. Zonder dat reclame gemaakt hoeft te worden, komen er steeds nieuwe kinderen bij. �Maar we houden de groepen klein zodat persoonlijke begeleiding mogelijk is�, zegt Liesbeth.

Antwerpen, een gesegregeerde stad

Antwerpen: duizend daklozen, twintigduizend joden, veertigduizend moslims (in totaal 350.000 in Belgi�) en het rechts-extreme Vlaams Belang (het vroegere Vlaams Blok) als grootste partij (33 procent van de stemmen) nog buiten de macht. Het is de vraag of de sociaaldemocratische burgemeester, Patrick Janssens na de raadsverkiezingen in oktober in functie kan blijven. De vorige keer kreeg VB-leider Filip Dewinter meer voorkeursstemmen. De Belgische bisschoppen waarschuwen voor een �toenemend fundamentalisme en jodenhaat�. In verkiezingstijd worden openbare politieke bijeenkomsten in culturele centra verboden met het oog op de openbare orde.

Antwerpen is een �gesegregeerde stad� volgens de burgemeester. Hij wil de bevolkingsgroepen meer mengen. Antwerpen is ook een roerige stad met etnische spanningen, die in december 2002 leken te culmineren in de moord op de 27-jarige leraar Mohammed Achrak. De 66-jarige moordenaar, een buurman, bleek echter geestelijk gestoord te zijn. De afslachting in de Schapenstraat werd gevolgd door rellen. De oecumenische beweging Sant�Egidio organiseerde daarop een interreligieuze dialoog. Na de moord op filmmaker Theo van Gogh nam ze het initiatief tot zo�n dialoog in Amsterdam.

Tanja, een koppige punker

�Hoe je er ook uitziet, je kunt van je leven maken wat je zelf wilt. Door mijn koppigheid ben ik het levende bewijs dat vooroordelen misplaatst zijn: iedereen denkt dat ik werkschuw ben, van een uitkering leef, slecht voor mijn kind zorg, aan de drank en de pillen en de drugs zit en een hele dag in mijn nest lig te niksen. Maar ik heb een kind, een man, een vaste baan, een huis en een auto. Het commentaar op mijn uiterlijk dat ik krijg, maakt me alleen maar sterker�, zegt Tanja, enkele jaren geleden opgevangen door de Sint Egidiusgemeenschap.

Tanja werd op school gepest, had een gewelddadige en alcoholistische vader en een depressieve moeder. Ze werd judokampioen van Belgi� en liet zich een hanenkam scheren waarvoor ze van school werd gestuurd. Ze liep weg van huis en ging in een punkercommune in een kraakpand wonen. Ze verdient wat met schilderen. Na een vechtpartij in Antwerpen vlucht ze naar Limburg. Daar bevalt ze van Damien, genoemd naar Damiaan, de patroon van Kamiano, �de plek waar ik nooit ben beoordeeld op mijn uiterlijk�.

Het verhaal van Tanja en negen anderen staat in Het boek Bob, verhalen uit Kamiano

van Dirk van der Goten, vrijwilliger bij Kamiano, in het dagelijks leven leraar. (Uitgave Lannoo).