11/02/2006

Na fiscale, de humane amnestie
,,Deze regering is clement geweest voor de rijken, het wordt tijd dat zij clement wordt voor de armen.''

ALS voorzitster van de christelijke lekenbeweging Sant'Egidio voelt Hilde Kieboom al twintig jaar de polsslag van de onderkant van de samenleving. ,,En ik voel daar een groter wordende boosheid.'' Om die frustratie een stem te geven, heeft Kieboom haar schouders gezet onder de Hop-actie: een pluralistisch actiecomit� dat mensen die in de illegaliteit verblijven maar toch goed ingeburgerd zijn, aan geldige verblijfspapieren wil helpen. Woensdag komen ze in Antwerpen op straat.

Hoeveel mensen stappen woensdag op?

Ik hoop een duizendtal. Meer dan 2.500 mensen hebben hun handtekening al onder de petitie gezet. Dat overtreft in elk geval onze verwachtingen. Belangrijk is dat de verdediging van de mensen zonder papieren uit de kleinlinkse hoek wordt gehaald. Buurtcomit�s, scholen, vakbonden, progressieve �n conservatieve katholieken steunen de actie. Het geeft aan dat er, in tegenstelling tot wat sommige politici graag beweren, wel een draagvlak is voor dit soort actie.

Vooral in scholen merk je veel onbegrip voor het huidige uitzettingsbeleid. In bijna alle scholen, zeker in de regio rond Antwerpen, zitten kinderen zonder papieren. Vaak zijn het er tien tot vijftien per school. Die kinderen zijn perfect ge�ntegreerd: ze hebben Vlaamse vriendjes, spreken perfect Nederlands. De school investeert ook in ze. En dan zouden die van de ene dag op de andere het land moeten verlaten. Dat begrijpt niemand.

Ook de bekende Vlamingen laten zich niet onbetuigd: onder anderen acteurs Els Dottermans en Jan Decleir, stadsdichter Bart Moeyaert en Eurosong-revelatie Kaye Styles doen mee. Styles, die Ghanese roots heeft, is in ons land kunnen blijven dankzij een grote solidariteitsactie. Eigenlijk is hij een perfect voorbeeld van wat de Hop-actie vraagt.

Waarom vraagt u precies nu een humaner asielbeleid?

Omdat het politieke momentum er is. Na zes jaar palaveren wil de regering nu toch de asielprocedure verkorten. En dat is een goede zaak, tenminste als de nieuwe procedure op een goede manier wordt ingevuld. We zien bovendien dat veel van die illegalen ondertussen goed ingeburgerde mensen zijn, die een meerwaarde kunnen vormen voor onze samenleving. Waarom zouden we ze uitzetten, zeker als we weten dat we binnenkort economische migranten nodig hebben. Die nieuwe migranten zullen we moeten opleiden, terwijl mensen in wie we vele jaren ge�nvesteerd hebben, buiten moeten. De logica is ver zoek.

U krijgt de steun van de Antwerpse bisschop Paul Van den Berghe en bent daar blij mee. Maar is die steun niet meer dan normaal?

Laat het duidelijk zijn: wij hebben zijn steun niet gevraagd. Maar de vicaris voor het Onderwijs toonde interesse voor de actie en hij moest de steun hebben van zijn bisschop voor hij de scholen kon laten meestappen. Daarom heeft bisschop Van den Berghe zich uitgesproken en dat was best moedig van hem, want hij had evengoed kunnen zeggen: migratie is een heel complex thema waar we voorzichtig mee moeten omspringen.

Maar het klopt natuurlijk dat opkomen voor de uitgeslotenen een christelijk thema bij uitstek is. Jezus was bij wijze van spreken onze eerste vreemdeling. Toch is het goed dat bisschoppen en kerkleiders af en toe profetisch spreken in het maatschappelijke debat. Velen vragen zich af: heeft de kerk nog enige maatschappelijke relevantie? Dit soort debat geeft een duidelijk antwoord op die vraag. Overigens betekent profetisch spreken ook dat je niet altijd je huik naar de wind hangt. Dat je ook standpunten durft te verkondigen die ingaan tegen de politiek correcte' denkbeelden. Als kardinaal Danneels profetisch spreekt over euthanasie bij wilsonbekwamen, krijgt hij de wind van voren. Van den Berghe krijgt applaus. Ik blijf het een beetje merkwaardig vinden.

Minister van Binnenlandse Zaken Patrick Dewael (VLD) zegt dat hij ook gewetensnood voelt, maar dat hij de wet moet uitvoeren. Heeft hij geen gelijk?

Tuurlijk moet hij de wet uitvoeren, maar mag de interpretatie ervan niet clement zijn? In artikel 9,3 staat nu al het criterium duurzame banden': dat wordt heel restrictief ge�nterpreteerd. Wordt het niet tijd dat na de fiscale amnestie voor de rijken de regering zich ook eens clement toont tegenover de armen?

U loopt ook voorop bij de interreligieuze dialoog. De aanhoudende rellen rond de Mohammed-cartoons moeten u somber stemmen.

Die cartoon-rellen zijn een opgeklopte zaak. Lang beide kanten, trouwens. Maar laat ik even stilstaan bij het westerse standpunt. Natuurlijk moet humor kunnen, maar we moeten ook respect kunnen opbrengen voor de ander. Weet je, in onze westerse cultuur is er nauwelijks nog een aanvoelen voor het heilige. Ik vind het dan ook niet verstandig teksten of cartoons te publiceren die anderen kwetsen, en dan luid de vrijheid van meningsuiting in te roepen. Dat doen we vaak net iets te gemakkelijk en te lichtzinnig. Na de moord op Theo van Gogh zouden we toch stilaan beter moeten weten. We vergeten makkelijk de tol die we voor die lichtzinnigheid betalen: ook nu weer is in Turkije een priester vermoord, dat was een man van de dialoog.

Bestaat dan niet het gevaar dat we te voorzichtig moeten worden?

(lacht) Ik heb niet de indruk dat we te voorzichtig worden.

Tonen deze rellen niet het failliet van de interreligieuze dialoog?

Die interreligieuze dialoog wordt te pas en te onpas ingeroepen als toverformule. Zo werkt dat natuurlijk niet. Dialogeren betekent ook: zich inleven in elkaars situatie, echt luisteren naar elkaar, en niet naast elkaar ons grote gelijk uitschreeuwen. Vooral in dat laatste zijn we goed.

Dominique Minten