02/11/2006

Kom en zie

Het internationale congres 'Kom en zie' over evangelisatie in de grootstad, dat deze week in Brussel loopt, is een uniek gezamenlijk initiatief van de aartsbisschoppen van vijf Europese hoofdsteden, onder wie kardinaal Godfried Danneels van Brussel.

Het initiatief toont aan hoe snel de tijden veranderen op het gebied van religieuze beleving. Nog niet zo lang geleden werd 'missionering', zowel buiten als binnen de Kerk, vooral beschouwd als een misplaatste uiting van een triomfalistische Kerk.

Maar intern groeide het besef dat missionering juist verlossing biedt voor verlammende zelfgenoegzaamheid, terwijl extern de roep om authentieke getuigenissen van christenen toenam. Niet toevallig spreekt een figuur als pater Damiaan - een missionaris godbetert - als 'grootste Belg' vandaag zo aan.

Met dit initiatief toont de Kerk zich in al haar verscheidenheid van parochies, organisaties, gemeenschappen en bewegingen. Ze wil vooral anderen uitnodigen te ontdekken welke schatten ze bewaart en wat ze te bieden heeft. Zelf heb ik op een bepaald moment in mijn leven ervaren hoe het evangelie niet voorbijgestreefd is, maar integendeel een actueel antwoord biedt op de zingevingscrisis. Alsmaar meer tijdgenoten voelen de eenzaamheid en de kilte van de spirituele leegte aan.

Als christenen zich echt laten leiden door het evangelie, kunnen ze oases vormen die de menselijkheid in een vaak harde wereld overeind houden. Om relevant te zijn, moeten ze niet de weg van de agressieve herovering bewandelen, maar wel die van de humanisering van de samenleving, in samenwerking met al wie daarvoor gaat.

Vandaag zijn christenen al gezellen en advocaten van vereenzaamde ouderlingen die zich te veel voelen, van gehandicapten die niet geboren mogen worden, of van uitgeprocedeerde vluchtelingen die niet de kans krijgen onder ons een toekomst uit te bouwen.

Al te lang werd het geloof bij ons geassocieerd met het gezapige plattelandsleven onder de kerktoren, waar de moderniteit nog niet goed was doorgedrongen. Dit congres knoopt terecht aan bij de eeuwenoude traditie van het christendom om zich thuis te voelen in het complexe weefsel van de stad. Niet toevallig ontwikkelde het prille christendom zich in steden als Antiochi�, Korinthe en Rome. Ook de hedendaagse grootstad is voor de christen geen oord van verderf, maar integendeel de geschikte plaats om aan de evangelische droom van liefde en solidariteit tussen mensen die sterk van elkaar verschillen gestalte te geven. Niets te vroeg nu de helft van de mensheid in de stad woont.

Christen word je tegenwoordig door vrije keuze, de kans dat het geloof je wordt opgedrongen is gelukkig nihil. Waar niet zo lang geleden naar de kerk gaan vaak een vorm van conformisme was, is dat vandaag net andersom. Vaak bedenk ik me hoezeer waarachtige christenen van vorige generaties naar zo'n situatie verlangd moeten hebben. Daarom is het zo belangrijk dat de Kerk ook in ons land, eindelijk zou ik zeggen, het geweeklaag en de terughoudendheid laat varen. Een christen kan vandaag een ware non-conformist zijn, als hij verder kijkt dan de materi�le belangen en de zwakken durft te verdedigen en lief te hebben.

Een en ander vindt in onze egotijden toenemende waardering, ook bij niet-gelovigen. Steve Stevaert baarde destijds opzien met zijn uitspraak dat hij liever volle dan lege kerken ziet. Ook de Brusselse minister-president Charles Piqu� (PS) liet weten dat hij blij is dat de Kerk naar buiten treedt, ook al omdat het er anders op zou lijken dat in een stad als Brussel alleen moslims religieus actief zijn.

In een wereld waar het samenleven tussen verschillenden de grote uitdaging wordt, kunnen christenen levensnoodzakelijke bruggenbouwers zijn, zowel globaal als lokaal. De wereldwijde broederlijkheid die de Katholieke Kerk promoot, vormt een uitgelezen kans om een hart te geven aan de globalisatie. De universaliteit van de Kerk is een kostbaar tegengewicht in een wereld waar de rijken, van Gibraltar tot Mexico, nieuwe muren en barri�res tegen de armen opwerpen. Christenen kunnen het bindmiddel vormen tussen moslims, joden en niet-gelovigen in een tijd waar de religieuze identiteit opnieuw aan belang wint.

Mijn ervaring is dat katholieken zich thuis kunnen voelen binnen de democratische, seculiere ordening van de samenleving, wars van nostalgie of van een comfortabel cultuurpessimisme. Gemakkelijke tijden bestaan niet, ook dit is een mooie tijd om christen te zijn.

Hilde Kieboom