Comunità di S.Egidio


 

02/05/2001

SANT�EGIDIO BINDT STRIJD AAN MET AIDS-EPIDEMIE
,,AIDS VERGT MEER SLACHTOFFERS DAN OORLOG IN MOZAMBIQUE��

 

Sant�Egidio werkt aan een programma om aids-pati�nten te behandelen in Mozambique. Hiermee speelt de gemeenschap in op de recente evolutie in de internationale opvatting van aids-bestrijding.

De internationale lekenbeweging Sant�Egidio, bij ons ook gekend als Sint-Egidiusgemeenschap, zet momenteel een ambitieus anti-aidsprogramma op in het zwaar door de epidemie getroffen Mozambique. In samenwerking met de regering van Maputo wil de gemeenschap van Mozambique het eerste Afrikaanse land maken, met niet enkel een Aids-preventieplan, maar ook een breedschalig Aids-behandeling-programma.

,,In de eerste plaats focust het project op zwangere vrouwen, aan wie een aidstest en desgevallend een behandeling wordt voorgesteld��, zegt dokter Kristien Wouters, die voor de Belgische tak van de Egidiusgemeenschap het aids-project opvolgt. ,,Elk jaar zullen tien tot twintigduizend zwangere vrouwen getest worden op HIV-virus dat aids veroorzaakt. De vrouwen die drager zijn van het virus, zullen daarop behandeld worden met anti-aidscocktails, die tot nog toe enkel in rijke landen verkrijgbaar zijn.�� De therapie moet beginnen in de 22ste week van de zwangerschap. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit de kans dat ook de baby drager is van het virus, drastisch vermindert. Wouters : ,,Na de geboorte wordt de behandeling gedurende minstens zes maanden verder gezet, waardoor de anti-aids-medicatie ook aan de baby wordt doorgegeven, via de moedermelk.��

Na een jaar van studie over de HIV/Aids-situatie in Mozambique, houdt Sant�Egidio rekening met 1600 HIV-positieve gevallen op tienduizend geteste vrouwen, want ongeveer 16 procent van de bevolking is besmet. In zwart Afrika zijn dat helaas geen abnormale cijfers, want 70 procent van �s werelds aids-populatie leeft in de landen bezuiden de Sahara. Anders dan in het Westen verspreidt de ziekte zich in Afrika ook door heteroseksueel contact en vooral door �verticale transmissie�, de besmetting van moeder op kind.

Indien de moeder zwaar ziek is, zal de therapie ook na de borstvoedingsperiode worden verdergezet. ,,Een moeder in leven houden, betekent immers redding voor een ganse familie��, zegt Wouters. ,,Hierdoor wordt ook een halt toegeroepen aan de stijging van het aantal aids-weeskinderen.�� Momenteel zijn er reeds 170.000 zogenaamde aids-wezen, kinderen die ��n of beide ouders door de ziekte verloren. In bijna de helft van de gevallen zijn deze kinderen ook zelf besmet.

De kerkelijke beweging speelde al langer met het idee om aidsbehandeling op te starten in Mozambique. ,,De epidemie riskeert immers meer mensenlevens te eisen, dan de 16-jaardurende burgeroorlog (1976-1992), die ��n miljoen mensen het leven kostte.�� Sant�Egidio lag aan de basis van het vredesakkoord in 1992, dat een einde maakte aan de burgeroorlog en de weg opende voor democratisering en de economische ontwikkeling van het straatarme land. De gemeenschap telt er duizenden leden, wat de band met de Portugese ex-kolonie nog versterkte.

Wouters : ,,Het leek ons al langer onrechtvaardig dat aids-pati�nten in de rijke landen nog amper aan aids sterven, terwijl besmette of zieke Afrikanen aan hun lot worden overgelaten.�� Tot voor kort was de zogenaamde �tri-therapie� � het toedienen van een medicijnencocktail � taboe in Afrika. In Mozambique was de invoer van anti-aidscocktails zelfs verboden. Door de evolutie van de geesten is daar nu verandering in gekomen. Bovendien maakt de drastische verlaging van de prijs voor de geneesmiddelen, die de farmaceutische wereld heeft aangekondigd, de aankoop en invoer ervan op grote schaal mogelijk.

Kostprijs van het project is voor de volgende vijf jaar begroot op vijf miljoen dollar (ca 235 miljoen Belgische Frank). ,,Dat kan weinig lijken, maar de impact voor een land als Mozambique is toch niet te onderschatten. Nu besteedt Mozambique maar twee dollar per persoon per jaar aan gezondheidszorg.��

De Egidiusgemeenschap hoopt dat geld bij elkaar te sprokkelen met de steun van een aantal Europese regeringen en private donoren. Volgens Wouters toont ook het Belgische Staatssecretariaat voor Ontwikkelingssamenwerking interesse voor het project.

Een dergelijk project opzetten in een straatarm land, waar de basisinfrastructuur voor gezondheidszorg vaak ontbreekt, is echter geen sinecure. ,,Het is uiterst belangrijk dat de aids-medicijnen op geregelde basis worden toegediend. Anders riskeert een behandeling meer kwaad dan goed te doen��, legt Wouters uit. Bovendien moet de behandeling gepaard gaan met voedingsprogramma�s en de behandeling van �opportunistische� infecties als tuberculose of longontsteking. ,,Het heeft immers weinig zin iemand voor aids te behandelen, wanneer hij sterft aan ondervoeding of andere ziektes��.

Ter voorbereiding van het project is Sant�Egidio alvast begonnen met de uitbouw van drie gezondheidscentra, in het zuiden (Maputo), het midden (Beira) en het noorden (Nampula) van Mozambique. Van daaruit zullen adviescentra, geboortecentra en voedingsprogramma�s worden opgezet. Ook het testen van bloeddonoren is een basisonderdeel van het programma. Nu is die controle bijna nihil, waardoor de besmetting ook door bloedtransfusie wordt doorgegeven..

Ook de vorming van plaatselijk personeel is essentieel. In totaal zullen 150 artsen, verplegers en ander verzorgend personeel worden opgeleid. Die opleiding is al ten dele gestart.

Denkt Sant�Egidio met beperkte middelen werkelijk wonderen te kunnen verrichten ten aanzien van een epidemie, die de vergelijking met de middeleeuwse pest gerust kan doorstaan? ,,Wonderen zijn inderdaad de wereld niet uit��, lacht Wouters. ,,Toch is onze inschatting realistisch, omdat we focussen op de zwangere vrouwen. Daardoor kan de verticale transmissie, van moeder op kind, worden ingeperkt.�� Maar vooral wil Sant�Egidio de hoop teruggeven door de aids-banvloek te breken. ,,Indien dit pilootproject positieve resultaten geeft, kan het worden uitgebreid naar andere bevolkingscategorie�n en naar andere Afrikaanse landen.��

Peter Vande Vijvere