De goedkopere Indiase en Braziliaanse generische medicijnen tegen hiv veroorzaakten de doorbraak in het efficiënt bestrijden van aids in Afrika. De kostprijs van de behandeling was lange tijd hét pijnpunt. Westerse hulporganisaties zetten zich al jarenlang in om in Afrika eenzelfde hiv-behandeling als in het Westen mogelijk te maken.

Het rijke Westen kon zijn met hiv besmette patiënten de kostenverslindende behandeling geven – 10.000 euro op jaarbasis in Europa. Het arme Afrika kon zich dat niet veroorloven. Westerse hulporganisaties zoals Sant’Egidio zochten naar oplossingen en verschaften medische ondersteuning en technologie. Brazilië en India brachten de doorbraak omdat hun generische geneesmiddelen de kostprijs van de behandeling naar 350 euro per jaar verlaagden. Bijna 20 procent van de bevolking in landen van de Sub-Sahara is besmet. Zwart Afrika ging tot eind de jaren 1990 de ziekte te lijf met preventie: seksuele onthouding, huwelijkstrouw en gebruik van condooms. Maar het gebrek aan een behandeling versterkte de stigmatisering met als gevolgen de angst om erover te praten en het gevoel verdoemd te zijn. Met zijn Dreamproject zocht de katholieke lekenbeweging Sant’Egidio vanaf 1998 naar een antwoord op die ethisch onverantwoorde ongelijkheid tussen de ‘rijke’ westerling die een behandeling krijgt tegen hiv en de ‘arme’ Afrikaan die uit de boot valt. Het letterwoord Dream staat voor ‘Drugs Resource Enhancement against Aids and Malmutricion’.

Naast de betaalbaarheid van de behandeling worstelde Dream met twee bijkomende hindernissen: het bereiken van de patiënten en de bediening van de modernste apparatuur door Afrikaanse verantwoordelijken. Door de oprichting van gezondheidscentra in verafgelegen gebieden en de inzet van plaatselijke medewerkers kan de organisatie hiv-patiënten tot diep in het binnenland bereiken. Aanvankelijk ondersteunden westerse vrijwilligers de moleculaire biologische laboratoria die zijn uitgerust met de nieuwste apparatuur. Goed opgeleide Afrikaanse dokters, verplegers, coördinatoren, laboranten en sociaal werkers namen hun taak volledig over. De bijscholing van de personeelsleden gebeurt door een permanent vormingsprogramma per taalgroep: Engels, Portugees en Frans. Vierduizend medewerkers volgden sedert 2003 de achttien pan-Afrikaanse cursussen.

De laboratoria van Dream zijn een unicum in Afrika omdat door de analyse van de bloedstalen de antiretrovirale therapie nauwgezet op te volgen is. “Wel ondersteunt in Rome een staf van twintig medewerkers, geholpen door tientallen vrijwilligers, permanent de werking van de Dreamcentra”, vertelt informaticus Marco Peroni, de beheerder van de software. “We hebben dagelijks contact via e-mail, het internet en de telefoon. Jaarlijks vindt in Rome een internationale conferentie plaats over de ontwikkeling van het Dreamproject.” De belangrijkste meerwaarde van Dream ligt bij zijn totaalaanpak. Het project begeleidt patiënten niet alleen medisch. Wie ondervoed is, krijgt eten tot zijn of haar toestand is genormaliseerd. Het project geeft gezondheidstrainingen, deelt waterfilters en muskietennetten uit en versterkt de gemeenschapsnetwerken – vooral ter bescherming van de aidswezen. De therapietrouw van de patiënten bedraagt 97 procent, meer dan in de westerse landen – een onverdeeld succes.  Dream opende zijn eerste centrum in maart 2002 in Maputo, de hoofdstad van Mozambique, en het ontplooide zijn activiteiten in negen andere landen van de Sub-Sahara: Malawi, Tanzania, Guinee-Bissau, Guinee-Conakry, Kenia, Nigeria, de Democratische Republiek Congo, Kameroen en Angola. Die hebben met elkaar gemeen dat ze tot de armste landen ter wereld behoren en zeer zwaar zijn getroffen door hiv. Dream heeft in Afrika 33 centra en twintig moleculaire biologische laboratoria operationeel. 150.000 mensen zijn in behandeling van wie 65.000 antiretrovirale medicatie krijgen. Door het baanbrekende moeder-kind-programma zetten 14.000 hiv-besmette moeders een gezonde baby op de wereld.

Voor de patiënten zijn de therapie, de analyses, de thuiszorg en de voedingssteun gratis. De financiering – jaarlijks zeshonderd euro per persoon – gebeurt via de steun van de Wereldbank, private sponsors, Belgische coöperaties en de Italiaanse bisschoppenconferentie. Dream werkt ook samen met religieuze congregaties en ngo’s. Voor de Benelux ondersteunt Viva Africa, de ngo van Sant’Egidio, de werking. Het Dreamproject is het grootste private initiatief in Afrika in de strijd tegen hiv en aids. Het bereikte het voorbije decennium een miljoen mensen.