“Tijdens het vormsel voelde ik een beetje dat de heilige Geest over mij kwam. Het was een raar gevoel. En nu is het alsof ik meer steun heb, want ik kan vragen: heilige Geest, help mij. Vroeger twijfelde ik meer, terwijl ik nu sneller beslis. En als ik verkeerde dingen doe zegt de heilige Geest me sneller ermee te stoppen.” Het zijn woorden die vormelingen Quinten en Bram met wat hapering maar overtuigd uitspreken. Zonder schroom gaat deze tweeling verder: “Tijdens het vormsel zeg je plechtig: ik ben Christen. Ik wil leven naar God toe.” De vormselcatechese, de vriendschappen, het kamp, en de vieringen: ze vinden het aanbod van Famcat “heel goed, begrijpbaar en leerzaam. Het was enkel soms lastig dat elkeen zijn eigen bijbel moest meebrengen, waardoor er verschillende versies waren.”

Ongelooflijk positief

Ook hun ouders, Machteld en Dirk, kijken “ongelooflijk positief” terug op Famcat. Hun twee oudste kindjes werden elders gevormd, dus ze kunnen vergelijken. “We zochten meer inhoud, godsdienst, ja de essentie. En dat hebben we hier 200 procent gevonden.” Met een brede lach vertellen ze over hun ervaringen, terwijl hun jongens rond krioelen tussen de vrolijke maar toch beheerste bende.

We bevinden ons in het moderne parochiehuis van de kathedrale parochie op de slotbijeenkomst van het jaar van Famcat. Nadat de foto’s van de communie- en vormselviering zijn opgehaald, schuift iedereen gezellig aan voor een gemoedelijke familiebrunch met afsluitende familieviering in de Antwerpse kathedraal. De voortrekkers van Famcat, parochiesecretaris Pieter Wieërs (38, gehuwd met 2 kinderen) en priester Tim De Mey (37) maken achteraf wat tijd om ons hun geslaagde formule te ontleden, waar ze reeds tien jaar aan sleutelen. Waar elders veel parochies worstelen met gezinnen die steeds minder naar de kerk komen en nog minder afweten van ons geloof, slaagt men er hier in dat ganse families met plezier komen en zelfs blijven komen.

Engagement

Ook vader Erik is “heel tevreden, maar aanvankelijk wel sceptisch. Ik wilde geen pilarenbijtersvereniging. Pieter kwam toen een intake gesprek afnemen, luisterde naar onze bezorgdheid en gaf een goede uitleg.” Hier begint de eerste stap: elk gezin krijgt vooraf een huisbezoek. Wieërs en De Mey: “De mensen zijn blij dat je bij hen thuis komt, dat je dit ervoor over hebt. Het geeft je de kans om uitleg te geven en te laten voelen: wij nemen het au serieux.” Niemand van de kandidaten wordt geweigerd, maar soms wordt wel afgeraden: “het is belangrijk dat niemand tegen zijn zin komt, zodat het zich later niet wreekt.” En er is al eens een vormeling teruggeroepen: “het was beter voor de kwaliteit van de catechese en voor hemzelf.” Wie dan van start wil gaan, krijgt het manifest voorgeschoteld, dat plechtig wordt ondertekent tijdens een viering. “We leggen de lat hoog om respect en engagement te vragen.”

Catechese voor allen

Na het huisbezoek volgen 10 maandelijkse bijeenkomsten -“niet te zwaar voor nieuwkomers.” Telkens op een zondag gaat om 10.00 uur de catechese van start, om 12.00 uur gevolgd door een gezinsviering, met afsluitend een hapje en drankje. Omdat ouders hun kinderen toch moeten brengen en afhalen en zelf deelnemen aan de viering, omdat ze op andere dagen geen tijd vinden, en omdat de andere kinderen dan ook opgevangen moeten worden, heeft Famcat een aanbod voor heel de familie uitgewerkt. De ‘minnetjes’ (tot 6 jaar) krijgen babysit en een eerste initiatie. De eerste communicanten en de vormelingen hun catechese. De ‘tussers’, die wel hun eerste communie maar nog niet hun vormsel hebben gedaan, krijgen een voorbereiding op de liturgie en enkele heiligen voorgeschoteld. De ‘plussers’ (12-15 jaar) sluiten naast een eigen programma aan bij diocesane activiteiten, en kunnen kiezen voor misdienaar, geloofsverdieping of diaconaal werk in een bejaardentehuis. En dan zijn er nog de ‘plussers plus’ (vanaf 16 jaar), die de verantwoordelijkheid wordt geboden om de minnetjes te begeleiden. 

Schieten dan nog over: de ouders, die in deelgroepjes met een begeleider zich voorbereiden op de vragen en thema’s waarmee hun kinderen kunnen afkomen. Dit jaar namen tot veertig ouders deel, en het is “ontzettend goed meegevallen,” bevestigen de voortrekkers en ouders. In de toekomst komt daarbij nog het aanbod aan de ouders om zich te engageren als lector, catechist, diaconaal of logistiek werker. Met opnieuw een huisbezoek.

Diaconie en liturgie

Vader Erik: “Ons kind ging altijd graag. De aandacht voor de noden van anderen is iets wat hij heeft opgepikt. Als we langs het rusthuis passeren begint hij erover te spreken.” Het bezoek aan dit rusthuis was één van de activiteiten voor de vormelingen, die behalve op zondag ook wekelijks samenkomen. Verder kregen ze een gevangenis- en ziekenhuispastor en de bisschop op bezoek, en trokken ze naar het daklozenrestaurant Kamiano (van Sant’Egidio), een protestantse en Russisch-orthodoxe kerk. “Een concreet getuigenis van christen zijn in de praktijk,” verklaren de voortrekkers. “Actief, maar gebaseerd op geloof,” waarderen Machteld en Dirk.

Moeder Annick, die anders naar een Oosterse tempel gaat, vond de familievieringen hier “heel mooi, heel leuk, en heel goed georganiseerd.” Haar eerste communicantje Ena vond de hostie niet zo lekker, maar bevestigt: “Ik zou graag blijven komen.” Ook moeder Mireille vond de vieringen “magnifiek en de muziek mooi”; haar Pieter vond ze echter “wat te lang en soms een beetje saai.” Maar de voortrekkers willen geen toneeltjes: “Je mag het mystieke niet wegnemen. De kinderen zien wel hoe belangrijk dit is.”

Team

Wat nog opvalt is de grote waardering van de kinderen en de ouders voor het jonge, dynamische en hard werkende team van ondertussen 25 catechisten. “Het is een fantastisch team, zeer gedreven; en dat is motiverend naar iedereen toe,” aldus Dirk. Mireille weet nog dat zoonlief de catechist “zijn vriend” noemt. De voortrekkers: “We begonnen met vijf catechisten, hebben de deuren opengezet en zijn naar buiten getrokken. Dat was niet altijd gemakkelijk en we hebben veel gepraat. Maar we hebben iedereen nodig. Wij geloven in een Kerk die gebouwd is op alle soorten mensen.” De voortrekkers, beide verbonden met de Sant'Egidio-beweging, voegen nog toe: “Zonder gebed houd je dit niet vol.”

Het succes van Famcat blijft niet onopgemerkt. Ook Brechje Loenen, beleidsmedewerker Huwelijk & Gezin van het bisdom Den Bosch, ging kijken: “Heel bijzonder is dat ze zoveel gezinnen bereiken die uiteindelijk ook echt blijven komen. Wat mij opviel is dat zij investeren in een persoonlijke relatie met ouders en kinderen en niet bang zijn om een groot engagement te vragen. Zelf zeiden ze over het geheim van hun succes: ‘Wat echt belangrijk is, is een authentieke getuige van Christus zijn!’ Als God het huis niet bouwt…”