De ouderen

Silvia Marangoni

Het geheim van een verbond

De toename van het aantal ouderen is een algemeen verspreid fenomeen. Het doet zich voor in Europa, in heel de ontwikkelde wereld, en uiteindelijk bereikt het elke uithoek van de wereld waar ook maar een spoor van ontwikkeling te bekennen valt. We kunnen spreken over het ontstaan van een nieuw 'continent': het continent van de bejaarden. De aanwezigheid van veel bejaarden, de verlenging van de levensduur is een belangrijke verworvenheid van onze tijd. Toch wordt vanuit verschillende hoeken met groeiende bezorgdheid gekeken naar de aanwezigheid van zoveel bejaarden in deze wereld. Men spreekt steeds vaker van 'het probleem van de bejaarden': de bejaarden zouden met al hun behoeften teveel middelen verbruiken, ze betekenen een economische en sociale last en een probleem voor de gezondheidszorg.

We zien steeds duidelijker een generatieconflict opdoemen, wat leidt tot de frustratie en de marginalisatie van bejaarden overal op deze planeet. Ze hebben het gevoel niet langer deel uit te maken van de gemeenschap waartoe ze behoren.

De Sint-Egidiusgemeenschap heeft de menselijke en culturele uitdaging aangenomen om de bejaarden weer een volwaardige plaats te geven in de menselijke familie waarin elke generatie een rol en een zending te vervullen heeft.

De vraag van ouderen naar integratie en gezelschap is meer dan een oproep tot concrete solidariteit en meer sociale diensten. Zij vragen om ten volle deel te kunnen nemen aan het sociaal leven. De nood aan 'verzoening' tussen de generaties is groot: jongeren en volwassenen hebben ouderen nodig, en omgekeerd. Zonder gezelschap houdt voor een bejaarde het leven op. Marginalisatie staat gelijk met een terdoodveroordeling. Maar jongeren hebben ook ouderen nodig om de waarde van het leven te begrijpen. Onze samenleving heeft de ouderen hard nodig. De broosheid van de bejaarden behoedt ons ervoor af te glijden naar een samenleving waarin de zwakkeren in de steek worden gelaten. Tegelijk wordt onze aandacht getrokken op het sociaal wezen dat de mens is, en op de noodzaak om het menselijk weefsel dat in onze tijd op de rand van ontbinding staat, weer te verstevigen. Door de bejaarden weer een volwaardige plaats te geven in de samenleving werkt de gemeenschap aan wat we "menselijke ecologie" zouden kunnen noemen, nl. een sociaal evenwicht waarin alle mensen een beter leven hebben.

Het gaat ons er niet om een fase in een mensenleven die tal van ongemakken meebrengt te idealiseren, of met jeugdig gemak de problematische aspecten van het ouder worden te vergeten. Wij willen veeleer onderlijnen hoe mensen fysieke achteruitgang en toenemende broosheid kunnen aanvaarden en ermee leven, indien ze er niet alleen voor staan. In de solidariteit met de ouderen hebben wij ervaren dat we hen zo kunnen helpen hun oude dag op een serene manier te beleven. We krijgen hiervoor het "honderdvoud" aan vaders en moeders terug, zoals het negentiende hoofdstuk van het Matte�sevangelie zegt.